ખેતી વિષે નવા કાયદા (New agriculture bill)
કિસાનમિત્રો, તમે ભારત સરકાર દ્વારા ખેતી વિશેની નવા કાયદા (New agriculture bill) વિષે તો સાંભળ્યું જ હશે. આ લેખમાં આ નવા નિયમો શું છે અને… Read More »ખેતી વિષે નવા કાયદા (New agriculture bill)
કિસાનમિત્રો, તમે ભારત સરકાર દ્વારા ખેતી વિશેની નવા કાયદા (New agriculture bill) વિષે તો સાંભળ્યું જ હશે. આ લેખમાં આ નવા નિયમો શું છે અને… Read More »ખેતી વિષે નવા કાયદા (New agriculture bill)
બાગાયત મહાવિદ્યાલય,સરદાર કૃષિનગર, દાંતીવાડા કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા ઓન લાઈન ખેડૂત તાલીમ વિષય : બીજ મસાલા પાકોની વૈજ્ઞાનિક ખેતી, કાપણી અને તે બાદની તજજ્ઞતાઓતારીખ :07/11/2020સમય :… Read More »ઓનલાઈન ખેડૂત તાલીમ – 7/11/2020
ખેડુતમિત્રો, તમે ખેતીમાં ડ્રોનના (Drone) ઉપયોગ વિશે તો સાંભળ્યુ જ હશે. ડ્રોન એક માનવરહિત હવામાં ઉડનાર વાહન છે જેમાં વિવિધ ઉપકરણો જેવા કે સેંસર્સ, ઇન્ફ્રારેડ… Read More »ખેતીમાં ડ્રોનનો (Drone) ઉપયોગ
આજના સમયમાં એક તરફ શહેરીકરણ વધવાથી ખેતીલાયક જમીન અને પાણીની અછત ઉભી થઇ રહી છે તો બીજી તરફ જળવાયું પરિવર્તનના કારણે ચીલાચાલુ ખેતીમાં મુશ્કિલો ઉભી… Read More »હાઇડ્રોપોનીક્સ ફાર્મિંગ (Hydroponics Farming) – ખેતીનું એક નવું અભિગમ
અત્યારના આ સમયમાં આંખુ વિશ્વ “ગ્લોબલ વોર્મિંગ” ની સામે ઝુમી રહ્યું છે ત્યારે આવા સમયે પશુપાલકે ઉનાળામાં પોતાના મૂલ્યવાન પશુઓની સારસંભાળ રાખવી ખૂબજ જરૂરી છે.… Read More »ઉનાળામાં પશુપાલન અને દુધાળા પશુઓની માવજત
દ્રાવ્ય ખાતરોનો છોડવા/ઊભા પાક પર છંટકાવ કરવામાં આવે તેને ફોલીયર ફર્ટિલાઈઝેશન (Foliar Fertilization) કહેવામાં આવે છે. ખાતરોનાં છંટકાવથી પાકની જથ્થામાં તત્વો માટેની જરૂરીયાત પુરી કરી… Read More »ખાતરનો છંટકાવ (ફોલીઅર ફર્ટિલાઇઝેશન – Foliar Fertilization)
તરબુચનું (watermelon) વાવેતર ભારતમાં દરેક પ્રદેશમાં થાય છે. તરબુચ આશીર્વાદ સમાન છે કારણ કે પાકા ફળો પાણીની ગરજ સારે છે. જેથી તરબુચને રણનું અમૃત તરીકે… Read More »ઉનાળુ તરબુચની (watermelon) ખેતી
મગફળી (groundnut) એ તેલીબિયાં પાકોનો રાજા ગણાય છે. હાલમાં ૧૦૦ થી વધુ દેશોમાં મગફળીનું વાવેતર થાય છે. દુનિયામાં મગફળી ઉગાડતા દેશોમાંથી સૌથી વધારે ૬૫ થી… Read More »ઉનાળુ મગફળીની (summer groundnut) ખેતી
આંબાની ખેતી ગુજરાતમાં એક મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. હાલમાં ગુજરાતના બધાજ રાજ્યોમાં આંબાની ખેતી થાય છે. છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી આંબાની ખેતી દરમ્યાન ફળનું ખરણ એટલે… Read More »આંબામાં ફળનું ખરણ અટકવાના ઉપાય
ખેડૂતમિત્રો રાઈના (mustard) પાકમાં રોગ અને જીવાતનું અસરકારક નિયંત્રણ કરવું જરૂરી છે. રાઈના(mustard) પાકમાં થતા વિવિધ રોગ અને જીવાતનું નિયંત્રણ કેવી રીતે કરવું એ જાણો.… Read More »રાઈમાં જીવાત અને રોગનું નિયંત્રણ (Insect and Disease Control in Mustard)
ખેડૂતમિત્રો જીરાના (cumin) પાકમાં રોગ અને જીવાતનું અસરકારક નિયંત્રણ કરવું જરૂરી છે. જીરાના(cumin)પાકમાં થતા વિવિધ રોગ અને જીવાતનું નિયંત્રણ કેવી રીતે કરવું એ જાણો. મોલો… Read More »જીરામાં જીવાત અને રોગનું નિયંત્રણ (Insect and Disease Control in Cumin)
જો ઘંઉના (wheat) પાકમાં જીવાત અને રોગોનું સમયસર નિયંત્રણ ના કરવામાં આવે થઈ ખેડૂતોને ઘણું નુકસાન થઇ શકે છે. ઘંઉમાં (wheat) થતા રોગ જેવાકે સુકારો… Read More »ઘઉંના પાકમાં જીવાત અને રોગોનું નિયંત્રણ (Insect and Disease control in wheat)
જાનવરના મોત, કાયમી ખોડખાંપણ કાં તો સદંતર ઉત્પાદન બંધ થઈ જાય તેવા કિસ્સાઓમાં પશુ વીમા (cattle insurance) દ્વારા ખેડૂતોને રક્ષણ મળે છે. પરંતુ આપણા દેશના… Read More »પશુ વીમો (Cattle Insurance)
મુખ્ય રોકડીયા પાકોમાં આગવું સ્થાન ધરાવતા કપાસના પાકને ખેડૂતો ‘સફેદ સોનું’ પણ કહે છે. કપાસની ખેતીમાં બદલાતા જતા પરિબળો જેવા કે, નવી જાતોની આડેધડ વાવણી,… Read More »કપાસની ગુલાબી ઈયળના (pink worm) જીવનચક્રનું નિયંત્રણ
શેરડી (sugarcane) એક મહત્ત્વનો લાંબા સમયનો રોકડિયો પાક છે. કૃષિવિશ્વનો અથવા કૃષિ આધારિત ઉધોગોમાં ખાંડ ઉદ્યોગ બીજા ક્રમનો અગત્યનો ઉધોગ છે. સંશોધન દ્વારા સુધારેલ જાતો… Read More »શેરડીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (sugarcane cultivation)
વૃક્ષોની સધન ખેતી તથા પરંપરાગત ખેતીની સાથે વૃક્ષની ખેતી તે બન્ને બાબતો આપણા દેશના ખેડૂત માટે ખૂબ જુની છતાં એક રીતે નવી બાબત છે. ફળોની… Read More »આમળાની (Indian gooseberry) નફાકારક ખેતી
બટાટા (potato) એક અગત્યનો શાકભાજીનો રોકડીયો પાક છે. ધાન્ય પાકોની સરખામણીમાં એકમવિસ્તાર અને ઓછા સમયમાં વધુ ઉત્પાદન આપે છે. આ પાક એકમ વિસ્તારમાંથી ઘઉં કરતા… Read More »બટાટાની (potato) વૈજ્ઞાનિક ખેતી પદ્ધતિ
ઘંઉએ (wheat) માનવજાતના ખોરાક તરીકે વપરાશમાં આવતો ખૂબ જ અગત્યનો ધાન્ય વર્ગનો પાક છે. ભારતમાં ઘઉંની ત્રણ પ્રજાતિ ટ્રીટીકમ એસ્ટીવમ (પિયત), ટ્રીટીકમ ડયુરમ (બિનપિયત) અને… Read More »પિયત ઘંઉની (wheat) વૈજ્ઞાનિક ખેતી
આપણાં દેશની મોટા ભાગની વસ્તી ગામડામાં રહે છે, જેમનો આજીવિકાનો મુખ્ય આધાર ખેતી છે. સારી ખેતી ઘણાં પરિબળો ઉપર આધાર રાખે છે, જે પૈકી સૌથી… Read More »ખેડૂતો માટે ઉપયોગી – પિયત મંડળી દ્વારા સહભાગી સિંચાઇ વ્યવસ્થા (water users association)
ખેડૂતમિત્રો, ગાજર ઘાસ અથવા કોંગ્રેસ ઘાસ (Parthenium) એક જાતનું નિંદામણ છે જે ખેતી અને જમીન માટે ખુજ નુકસાનકારક છે. આ ઘાસનો ખુબજ ઝડપથી ફેલાવો થાય… Read More »ખેતીમાં નુકસાનકારક ગાજર ઘાસ (કોંગ્રેસ ઘાસ – Parthenium) માંથી કમ્પોસ્ટ બનાવવાની રીત
પાક ઉત્પાદન વધારે મેળવવા માટે પાક સંરક્ષણ અંગેની સાચી સમજ હોવી ખુબ જ જરૂરી છે. કીટનાશક (pesticide) માટે જુદી જુદી પધ્ધતિઓ અપનાવવામાં આવે છે. તેમાની… Read More »કીટનાશકોના (pesticide) અસરકારક ઉપયોગમા ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો
ખેડૂતમિત્રો, ખેતીમાં પાકને યોગ્ય પ્રમાણમાં જ પિયત આપવું જરૂરી છે. કોઈપણ પાકને તેમજ કોઈપણ પ્રકારની જમીનમાં જરૂરિયાત કરતા વધારે પ્રમાણમાં પાણી (excess irrigation) આપવામાં આવે… Read More »વધુ પડતા સિંચાઇના પાણીથી થતા ગેરલાભ
ખેડૂતમિત્રો તમે સરકાર દ્વારા ચાલુ કરવામાં આવેલ ખેડૂત ઉત્પાદન સંગઠન (એફ.પી.ઓ ) વિષે તો સાંભળ્યુંજ હશે. આજે આપણે એફ.પી.ઓ શું છે એ વિષે વધુ જાણીએ.… Read More »ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠન (FPO) – ખેડૂતોના ઉત્કર્ષનું નવું અભિગમ
ખેડૂતમિત્રો, ગુજરાત સરકાર દ્વારા ગયા અઠવાડિયે સૂર્યશક્તિ કિસાન યોજના જાહેર કરવામાં આવેલ છે. આ યોજના થકી ખેડૂતો પોતાના ખેતરમાં સૂર્યશકિતથી વીજ ઉત્પાદન કરી શકશે અને… Read More »સૂર્યશકિત કિસાન યોજના – ખેડૂતમિત્રો માટે સૂર્યશકિતથી વીજ ઉત્પાદનની યોજના
અગાઉના જમાનામાં જાનવરોને જ્યારે ચરવા છોડવાની પ્રથા હતી ત્યારે જાનવરો પોતે પોતાનાં શરીરને જરૂરી એવા પોષક તત્વો ખૂણેખાંચરે ચરીને મેળવી લેતા. આજે પરિસ્થિતિ બદલાતાં આવી… Read More »પશુ આહારમાં મિનરલ મિક્ષ્ચરનું (mineral mixture) મહત્વ
દેશમાં ચોમાસુ ડુંગળીનું (Kharif onion) વાવેતર અંદાજે એક લાખ હેકટરમાં થાય છે. જયાં ઓછો વરસાદ પડતો હોય તેવા મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, રાજસ્થાન, હરીયાણા, બિહાર, તમિલનાડુ તેમજ… Read More »ચોમાસુ ડુંગળીની (Kharif onion) વૈજ્ઞાનીક ખેતી
બાજરી (pearl millet) એ ગુજરાત રાજયનો અગત્યનો ધાન્ય પાક છે. અને બીજા ધાન્યપાકોની સરખામણીમાં ભેજની ખેંચની પરિસ્થિતિનો સૌથી વધારે પ્રતિકાર કરી શકે છે. આથી મુખ્યત્વે… Read More »બાજરાની ચોમાસુ ખેતી પધ્ધતિ (Kharif pearl millet cultivation)
શેઢા ઉપર વૃક્ષો કેમ ઉગાડવા જોઈએ ? શેઢા ઉપર વૃક્ષો વાવવાથી સીધો પવન કે જે આપણા પાકને નુકશાન કરે છે, જો વૃક્ષો વાવેલા હોય તો… Read More »શેઢા પાળા પર કેવા વૃક્ષો વાવવા
ખેડુતમિત્રો, મધમાખી પાલન (beekeeping) ખેતીમાં એક પૂરક વ્યવસાય તરીકે એક સારું આવકનું સાધન છે. મધમાખીઓ ખેતીમાં એક અગત્યનો ભાગ ભજવે છે જેથી કરીને ખેડૂતો મધમાખી… Read More »મધમાખી પાલન(beekeeping) – ખેડૂતો માટે પૂરક આવકનું સાધન
પંચતારક હોટલો, રેસ્ટોરંટ અને ઘરેલુ લીલા શાકભાજીમાં મશરૂમનો (mushroom) વપરાશ સારા એવા પ્રમાણમાં વધવા લાગ્યો છે. સૂપમાં, પંજાબી શાકભાજીમાં, સલાડમાં, પુલાવમાં, પકોડા – પીઝામાં તેમજ… Read More »ટૂંકા ગાળામાં વધુ કમાણી આપતા પાક મશરૂમની (mushroom) ખેતી
આંતર પાક પધ્ધતિ (mix farming) એટલે શું? એકજ ખેતરમાં એકજ સમયે, એક થી વધારે પાકોને જુદી જુદી હારમાં જરૂરીયાત મુજબના અંતરે વ્યવસ્થિત આયોજન કરી પાકોનું… Read More »કપાસમાં આંતર પાક પધ્ધતિ (mix farming) દ્વારા વધુ કમાણી
ફળપાકોમાં ૫પૈયા (papaya) એક અગત્યનો ટુંકાગાળાનો રોકડીયો પાક છે. ગુજરાત રાજયમાં ૫પૈયાનું વાવેતર ડાંગ જીલ્લા સિવાય રાજયનાં બધા જ જીલ્લાઓમાં વત્તા ઓછા પ્રમાણમાં થાય છે.… Read More »પપૈયાની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Papaya cultivtion)
હરિતક્રાંતિ બાદ રાસાયણિક જંતુનાશકોનો ખૂબ જ વધુ પ્રમાણમાં અને આડેધડ ઉપયોગ થતો આવ્યો છે પરિણામે જંતુઓમાં પ્રતિકારકતા, વસ્તી વિસ્ફોટ અને વાતાવરણમાં રાસાયણિક કીટનાશકોના અવશેષો એ… Read More »સજીવ ખેતીમાં સીતાફળનો જંતુનાશક (insecticide) તરીકે ઉપયોગ
ખેડુતમિત્રો, ખેતીમાં વિવિધ પ્રકારની પરોપકારી વનસ્પતિઓ (parasitic plants) ઘણું નુકસાન કરી શકે છે. આ વનસ્પતિઓનું તેમનું નિયંત્રણ કેવી રીતે કરવું એ જાણો. અમરવેલ (સંપૂર્ણ થડ પરજીવી) ઓળખ… Read More »ખેતી પાકોમાં નુકશાન કરતી વિવિધ પરજીવી વનસ્પતિઓ (parasitic plant)
ઉધઈ એક અગત્યની બહુભોજીય રાષ્ટ્રીય જીવાત છે. ઉષ્ણકટિબંધના પરદેશોમાં જમીનમાં રાફડો બનાવી રહેતી ઉધઈ શેરડી, મગફળી, કપાસ, ઘઉં, મકાઈ, ભીંડા, રીંગણ, મરચી, ફળઝાડ અને સુશોભનના… Read More »ખેતી પાકોમાં ઉધઈનુ નુક્સાન અને તેનુ સંકલીત નિયંત્રણ (termite control)
અડદ એ એક કઠોળ છે. આનું શાસ્ત્રીય નામ વીગ્ના મુંગો છે. આને અંગ્રેજીમાં બ્લેક ગ્રામ અથવા બ્લેક લેન્ટીલ નામે ઓળખાય છે. આ કઠોળ દક્ષિણી એશિયામામ્… Read More »અડદની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Black Gram Cultivation)
પાકના તંદુરસ્ત વિકાસ માટે તેમજ જમીનની જાળવણી માટે પાકને જરૂરિયાત મુજબનું પિયત આધુનિક પિયત પદ્ધતિ જેવીકે ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ, ફુવારા પિયત પદ્ધતિથી આપવું જોઈએ જેથી… Read More »શિયાળુ પાકોમાં પિયત કયારે આપવું?
શિયાળુ પાકો જેવા કે ઘઉં, ચણા, રાઇ, જીરૂ, લસણ, ડુંગળી, ઇસબગુલ, ચિકોરી અને બટાટાના પાકમાં નિંદણ નિયંત્રણ (weed control) માટે કેવા પ્રકારની પદ્ધતિ ઉતમ તેમજ… Read More »શિયાળુ પાકોમાં નિંદણ નિયંત્રણ (weed control)
હાલની આધુનિક ખેતી પદ્ધતિમાં ટૂંકાગાળામાં વધુ ઉત્પાદન આપતી પાકોની જાતો તેમજ ઘનિષ્ઠ ખેતી પદ્ધતિ દ્વારા એકમ વિસ્તારમાં વર્ષમાં એક કરતાં વધારે વખત પાકોનું વાવેતર કરવામાં… Read More »શિયાળુ પાકોમાં પોષણ વ્યવસ્થા (nutrition management)
આજકાલ શાકભાજીના નવા પાકો જેવા કે ચેરી ટામેટાં, ઘરકીન, બેબીકોર્ન, સ્વીટકોર્ન, લાલ કોબીજ, ચાઈનીઝ કોબીજ, લીક વગેરેની ખેતી જૂજ ખેડૂતો કરવા લાગ્યા છે. આ પાકોમાં… Read More »ચાઈનીઝ કોબીજ (Chinese cabbage) – ખેડુતો માટે નફાકારક શાક્ભાજી
ખેડુતમિત્રો, તમે હમણા મહારાષ્ટ્રમાં જંતુનાશક દવાની ઝેરી અસરથી થોડા ખેડુતોની આકસ્મીક મોતના સમાચાર સાંભળ્યા હશે. વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ યોગ્ય પ્રમાણમાં જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરી રોગ જીવાત… Read More »જંતુનાશક દવાનો છંટકાવ કરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો (pesticide safety)
રાઇ (Mustard) એક અગત્યનો શિયાળુ પાક છે. આવો આપણે રાઇની વૈજ્ઞાનિક ખેતી કેવી રીતે કરવી એ જાણીએ. સુધારેલ જાતોની પસંદગી ગુજરાત કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા રાઈની… Read More »રાઇની (Mustard) વૈજ્ઞાનિક ખેતી
શાકભાજી અને મસાલા માટે વપરાતી મેથી (fenugreek) એક અદભૂત એૌષધ છે અને અગત્યનો શિયાળુ પાક છે. ડોકટરો અને વૈજ્ઞાનિકો આ લીલી તેમજ સુકી મેથીનો ઉપયોગ… Read More »મેથીની (fenugreek) વૈજ્ઞાનિક ખેતી
ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ ગુજરાત વિસ્તારમાં રવિ ઋતુ દરમ્યાન ડુંગળી (red onion) ઉગાડતા ખેડૂતો માટે જૂનાગઢ કૃષિ યુનિવર્સિટી, જૂનાગઢના શાકભાજી સંશોધન કેન્દ્ર દ્વારા તાજેતરમાં… Read More »શિયાળુ ડુંગળીની રોગપ્રતિકારક નવી જાત – ગુજરાત જૂનાગઢ લાલ-ડુંગળી-૧૧ (red onion)
ખેડુતમિત્રો, ઘંઉ (wheat) એ એક અગત્યનો શિયાળુ પાક છે. તેની વૈજ્ઞાનિક ખેતી કરી સારું ઉત્પાદન મેળવી શકાય. ઘંઉના પાક માટે ભલામણ કરેલ ખેતી પધ્ધતી નીચે… Read More »શિયાળુ ઘંઉની (wheat) ખેતી
મિત્રો, આજે દિવસેને દિવસે ટપક પિયતનો વ્યાપ વધતો જાય છે. વળી, આ પિયત પદ્ધતિથી ખર્ચ પણ ઘટે છે અને ઉત્પાદન પણ વધુ મળે છે પરંતુ… Read More »કયા શિયાળુ પાકને કેટલું પિયત જોઇએ (winter crop irrigation)
ગુજરાત રાજ્યમાં શિયાળુ કઠોળ વર્ગના પાકોમાં ચણા (chickpea) ખૂબ જ મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. રાજ્યમાં અંદાજે ૧.૫૦ લાખ હેક્ટરમાં ચણાનું વાવેતર કરવામાં આવે છે અને… Read More »શિયાળુ ચણાની (chickpea) વૈજ્ઞાનિક ખેતી
સજીવ ખેતી (organic farming) એ કૃત્રિમ સંસાધનો (ઇનપુટસ)ના ઉપયોગ વગર તેમજ પર્યાવરણની ગુણવત્તાની જાળવણી અને વિકાસ કરીને, સ્થાનિક રીતે ઉપલબ્ધ કુદરતી સ્ત્રોત તથા રોગ/જીવાત નિંદામણ… Read More »સજીવ ખેતીનું (organic farming certification) પ્રમાણનપત્ર કેવી રીતે મેળવવું?
ચાલુ નાણાંકીય વર્ષ ૨૦૧૭-૧૮ માટે બાગાયત ખાતા દ્વારા ચાર નવી યોજના અમલીકરણમાં મૂકવામાં આવેલ છે. જેની વિગત નીચે મુજબ છે. જે માટે i-khedut પોર્ટલ પર… Read More »બાગાયત ખાતાની ૨૦૧૭-૧૮ વર્ષની નવી સહાય (subsidy) યોજ્નાઓ
છોડને તેમી વ્રુધ્ધિ અને વિકાસ માટે ૧૬ જેટલા પોષક તત્વોની જરૂરીયાત હોય છે અને છોડ આ પોષક તત્વોને જમીનમાંથી તેના મૂળ વડે ખેંચી પોતાની જરૂરિયાત… Read More »નીમ કોટેડ યુરીયાના (neem coated urea) ફાયદા
૭/૧ર એટલે કે રેકર્ડ માટે નકકી કરેલા કુલ ૧૮ પત્રકો પૈકી પત્રક નં. ૭ અને પત્રક નં. ૧ર એમ બે પત્રકોને સંકલિત કરીને બનાવવામાં આવેલ… Read More »૭/૧ર પત્રકમાં કઇ માહિતી સમાયેલી હોય છે?
જીપ્સમને (Gypsum) ગુજરાતી ભાષામાં ચિરોડી કહે છે. જીપ્સમનું રાસાયણિક બંધારણ કેલ્શિયમ સલ્ફટ (CaSo4) છે. જીપ્સમ એ દ્વિતીય ખનીજ સ્વરૂપે કુદરતી રીતે બહુ મોટા જથ્થામાં ઉપલબ્ધ… Read More »ખેતી માટે અસરકારક જમીન સુધારક – જીપ્સમ (Gypsum)
રાજયમાં વરસાદની અનિયમીતતાને કારણે ઘણીવાર ચોમાસાના સમયગાળા દરમ્યાન ભારે અતિભારે વરસાદ થતાં પુરની પરિસ્થિતી ઉભી થવા પામે છે. જેથી અસરગ્રસ્ત સંબધીત વિસ્તારોમાં ખેતરોના ઉભા પાકમાં… Read More »પુરની પરિસ્થિતીમાં પાક બચાવવા માટેની ખેડૂતોને ભલામણ (flood advise)
સ્વચ્છ દુધ (clean milk) એટલે જે દુધ તંદુરસ્ત દુધાળા પશુઓ દ્વારા ઉત્પન થયેલુ હોય, જે સામાન્ય બંધારણ તેમજ સારો સ્વાદ અને સુગંધ ધરાવતુ હોય અને… Read More »સ્વચ્છ દુધ (clean milk) ઉત્પાદન માટે ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો
મિત્રો, ચોમાસાની મોસમમાં વેલાવાળા શાકભાજીનું ઉત્પાદન મેળવવા માટે વિવિધ ક્રુષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા નિચે મુજબની ભલામણ કરવામાં આવેલ છે. ભલામણ કરેલ જાતો દુધીઃ આણંદ દુધી-૧, પુસા… Read More »ચોમાસુ વેલાવાળા શાકભાજીના પાકમાં વધુ ઉત્પાદન લેવા માટેની ભલામણો
નીલગિરિ (Eucalyptus) એ દુનિયામાં સૌથી વધુ પ્રમાણમાં ઉછેરાતું જંગલી વૃક્ષ છે. ભારત એ બીજા નંબરનો નીલગિરિ વાવેતર કરતો દેશ છે. નીલગિરિની આશરે ૯૦૦ જેટલી જાતો… Read More »નીલગિરીની (eucalyptus) ખેતીમાં ધ્યાન રાખવાની બાબતો
છેલ્લા કેટલાક સમયથી કપાસમાં ઘનિષ્ઠ ખેતી પદ્ધતિથી (High density planting) એટલે કે સાંકડા ગાળે વાવેતરની પદ્ધતિ ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. ઘનિષ્ઠ ખેતી પદ્ધતિની અંદર એકમ… Read More »બીટી કપાસની ઘનિષ્ઠ ખેતી પધ્ધતિ (High Density planting)
ગુજરાત રાજયનો લગભગ ૭૦ ટકાથી વધુ વિસ્તાર સૂકો અને અર્ધસૂકો છે. જેમાં વરસાદ ઓછો અને અનિયમિત છે. તેમજ દર બે ત્રણ વર્ષે દુકાળનો સામનો કરવો… Read More »વરસાદના પાણીનું ભુગર્ભમાં જળસંચયન (groundwater recharge)
દિવેલા (castor) એ ગુજરાતનો અગત્યનો બિન ખાદ્ય તેલીબિયાં પાક છે. ઓછા વરસાદ સામે ટકી રહેવાની શકિત, ઓછા ખર્ચે વધુ આર્થિક વળતર, ઓછા રોગ-જીવાતના પ્રશ્નોને કારણે… Read More »દિવેલાની (castor) વૈજ્ઞાનિક ખેતી
ખેતઉત્પાદન માટે યુરીયા અને પેસ્ટીસાઇડસના વપરાશથી થતા પર્યાવરણનું નુકશાન તથા માનવ અને પશુ-પક્ષીઓને થઇ રહેલા નવા નવા રોગો દ્વારા થતા નુકસાનથી બચવા અને આજની જરૂરીયાત… Read More »ગાય આધારીત જૈવીક ખાતર અને કીટ નાશક બનાવવાની પધ્ધતી
ગુજરાતમાં કપાસનો પાક ખેડુતો માટે આગવું સ્થાન ધરાવે છે. આજે મોટાભાગના વિસ્તારમાં બીટી (BT Cotton) જાતોનું વાવેતર કરવામાં આવે છે. બીટી જાતોના આગમન પછી કપાસની… Read More »બીટી ક્પાસનું (BT Cotton) ઉત્પાદન વધારવા માટે ખાતરનું આયોજન
ખેડુતમિત્રો, પાકમાં વૃદ્ધિ નિયંત્રણ કરનારા પદાર્થો (વૃદ્ધિ અંતઃસ્ત્રાવો/વૃદ્ધિ નિયંત્રકોં અથવા હોર્મોન્સ, growth regulator) પાકના સારા વિકાસ અને ઉત્પાદમાં ખુબ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. પાકની વૃદ્ધિમાં… Read More »વૃદ્ધિ અંતઃસ્ત્રાવો અને નિયંત્રકોં (growth regulator) દ્વારા વધુ ઉત્પાદન
પશુઓમાં પણ માણસની જેમ જ સામાન્ય બિમારીઓ જેવી કે, ઝખમ, ગડ ગુમડ, તાવ, સોજો, દુખાવો, આફરો વગેરે જોવા મળે છે. જેમાં કેટલીક વખતે યોગ્ય સારવાર… Read More »પશુ રોગોમાં પ્રાથમિક સારવાર
ગુજરાત રાજ્યમાં આવેલ કૃષિ યુનિવર્સિટીઓ ધોરણ ૧૦ પછી વિવિધ કૃષિ સંલગ્ન પોલીટેકનિકના અભ્યાસક્રમમાં (agriculture diploma) જોડાઈ ખેડૂતપુત્ર ક્રુષિમાં આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ ખેતીમાં આમૂલ પરિવર્તન લાવી… Read More »ધોરણ ૧૦ પછી ક્રુષિ સંલ્ગન પોલીટેક્નીક અભ્યાસક્ર્મો (agriculture diploma)
પશુ રહેઠાણની જગ્યાને જંતુમુક્ત કરવાનો મુખ્ય આશય જે તે જગ્યાને કોઈપણ જાતના ચેપ રહિત કરવાનો હોય, તેના માટે વપરાતાં વિવિધ જંતુનાશકો બજારમાં ઉપલબ્ધ છે. આવા… Read More »પશુ રહેઠાણની જગ્યા જંતુમુક્ત રાખવાના ઉપાય
ગુજરાત રાજ્યમાં શાકભાજીના પાકોમાં ભીંડા ની ખેતી મોટા પ્રમાણમાં ચોમાસુ અને ઉનાળુ ઋતુમાં થાય છે. ઉનાળુ ઋતુ દરમ્યાન ભીંડાનો સારો ભાવ મળી રહેતો હોય ભીંડાની… Read More »ઉનાળુ ભીંડા ના પાકમાં સંકલિત જીવાત નિયંત્રણ
આપણા દેશમાં પશુઓ માટે લીલા ઘાસચારાની ઉપલબ્ધતા ઋતુ આધારીત છે. વર્ષાઋતુમાં તેમજ શિયાળામાં પશુઓને લીલો ચારો મળી રહે છે. આ ઋતુમાં વધુ પડતો લીલોચારો ઉત્પન્ન… Read More »સાયલેજ (silage) દ્વારા લીલા ઘાસચારાનો ઉનાળા માટે સંગ્રહ
ગુજરાતમાં ક્ચ્છ, સૌરાષ્ટ્ર, ઉત્તર ગુજરાત અને મધ્ય ગુજરાતમાં પાણીની અછતને કારણે પાકને પુરતા પ્રમાણમાં પિયત આપવાની સગવડ ઓછી છે. જેને કારણે વરસાદ ખેંચાયતો પાક નિશ્ફળ… Read More »હાઇડ્રોજેલ (Hydrogel) – ઓછા પાણીએ વધુ ખેતી
ખેતીમાં વિવધ પ્રકારના ખેત કાર્યો સમયસર કરવા ખૂબ જ જરૂરી હોય છે. માનવ અને પશુબળથી ચાલતા ખેતયત્રોની કેટલીક મર્યાદાઓને કારણે આજના સમયમાં ટ્રેકટરનો (tractor) જ… Read More »ટ્રેકટરની (tractor) ખરીદી કરતી વખતે ધ્યાન રાખવાની બાબતો
આપણા વિસ્તારમાં જોવા મળતી વિવિધ વનસ્પતિઓ જેવી કે લીમડો, કણજી, નફફટીયો, અરડૂસી, પીળી કરેણ, સેવંતી, બોગનવેલીયા, મત્સયગંધાતી, ફૂદીનો, ધત્રો, ડમરો, લસણ, આંકડો, તમાકુ, સીતાફળી, કડવા… Read More »જીવાત નિયંત્રણમાં લીમડાનો ઉપયોગ (pest control using neem)
હળદર એક અગત્યનો મરી મસાલાનો પાક છે. ગુજરાત રાજયમાં મુખ્યત્વે વલસાડ, નવસારી, સુરત, પંચમહાલ, સાબરકાંઠા, આણંદ અને નડિયાદ જીલ્લાઓમાં હળદરની ખેતી થાય છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં… Read More »હળદરની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Turmeric cultivation)
ઉનાળુ, શાકભાજીની ખેતી (summer vegetable crop) વરસાદઆધારીત ન હોવાથી ચોમાસુ શાકભાજી કરતા વધારે અને ધાર્યું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. ઉપરાંત રોગ-જીવાત ઓછા પ્રમાણમાં આવે છે… Read More »ઉનાળુ શાકભાજીની ખેતી (summer vegetable crop)
લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીમાં ખાસ કરીને પાલક, તાંદળજો, મેથી અને ધાણાનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે. લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી પાકોને ઠંડુ અને ઓછા ભેજવાળું હવામાન પસંદ હોવાથી… Read More »શેડનેટ હાઉસમાં ઉનાળામાં લીલા શાક્ભાજીની ખેતી (shade net house farming)
ખેડુતમિત્રો, આજકાલ અમેરીકન સ્વીટ કોર્નની (મીઠી મકાઇ) બહુજ ડીમાંડ છે. પાર્ટી અને લગનમાં સ્વીટ કોર્નની અવનવી વાનગીઓ બનાવવામાયં આવ છે. બાળકોથી માંડીને વડીલો સુધી બધાજ… Read More »મીઠી મકાઇ(સ્વીટ કોર્ન) ની વૈજ્ઞાનિક ખેતી કરી સમ્રુધ્ધ બનો
ખેડુતમિત્રો, સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આાંબાના બગીચાઓમાં કૂલભમરી (બલોસમ મીજ- Blossom Midge) નામની જીવાતનો ઉપદ્રવ વ્યાપક પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. આ જીવાતની કેરીના ઉત્પાદનમાં સારું એવું નુકશાન… Read More »આંબાના પાકમાં ફુલભમરીનું (Blossom midge) નિયંત્રણ
તલ એક અગત્યનો તેલીબિયા પાક છે. ભારતમાં મુખ્યત્વે ગુજરાત, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં તલનું વાવેતર થાય છે. આપણા દેશમાં તલ ઉગાડનાર રાજયોમાં ગુજરાત… Read More »ઉનાળુ તલની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (summer sesame crop)
ખેડુતમિત્રો, તમે પશુપાલનમાં થોડી બાબતોનો ખ્યાલ રાખીને તમારો નફો વધારી શકો છો. વિયાણ સમયે નવજાત બચ્ચાની ખાસ કાળજી રાખો અને નવજાત બચ્ચાંને વિયાણ પછી અડધા… Read More »નફાકારક પશુપાલન માટે ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો
ખેડૂતમિત્રો, કિંમતી ડી.એ.પી./એન.પી.કે. જેવાં રાસાયણિક ખાતરોના કરકસરયુકત વપરાશ માટે આપણા ખળા, ગમાણ કે ખેતરમાં પાકના ઊભા ઘાસને બાળવાના બદલે તેને ડી.એ.પી., યુરિયા તથા જીપ્સમ સાથે… Read More »ખળા, ગમાણના ઘાસમાંથી ગળતીયું ખાતર
ગુજરાત રાજયમાં જીરૂના પાકમાં મુખ્ય ત્રણ રોગો જેવા મળે છે. ૧. કાળીયો અથવા ચરમી ર. ભૂકી છારો ૩. સુકારો આ રોગોને લીધે પાક ઉત્પાદન તેમજ… Read More »જીરાના પાકમાં રોગ-જીવાત નિયંત્રણ (Disease & pest control in cumin crop)
નફાકારક ખેતી માટે જમીનનું યોગ્ય વ્યવસ્થાપન ખૂબ જ આવશ્યક છે. જમીનની પરિસ્થિતિનો આધાર જમીનના ભૌતિક ગુણધર્મો જેમ કે પોત, જમીનનો બાંધો, પ્રત, નિતાર વગેરે છોડની… Read More »જમીન પરીક્ષણની (soil testing) ઘરગથ્થુ પધ્ધતિઓ
પાકના તંદુરસ્ત વિકાસ માટે તેમજ જમીનની જાળવણી માટે પાકને જરૂરિયાત મુજબનું પિયત આધુનિક પિયત પદ્ધતિ જેવીકે ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ, ફુવારા પિયત પદ્ધતિથી આપવું જોઈએ જેથી… Read More »શિયાળુ પાકમાં પાણીનો કાર્યક્ષમ ઉપયોગ (winter crop irrigation)
પૂર્તિ ખાતર (supplementary fertigation) એટલે પાક વાવ્યા બાદ પાકની વૃદ્ધિ દરમ્યાન આપવામાં આવતું ખાતર. જે આપવા માટે પાકનો જીવનકાળ, જમીનનો પ્રકાર, ખાતરનો પ્રકાર અને જમીનમાં… Read More »શિયાળુ પાકોમાં પુર્તિ ખાતર (supplementary fertigation in Rabi crops)
ખેડુતમિત્રો, જીરું (cumin) એ ઉત્તર ગુજરાતમાં એક અગત્યનો શિયાળુ પાક છે. જીરાના પાકની સમયસર વાવણી કરી સારી કાળજી લેવાથી વધું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. જમીનની… Read More »જીરાની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (cumin crop)
ઇસબગુલ એ એક ઓષધીય પાક છે જે કબજ, આંતરડા, પાઇલ્સ, ફિશર, બ્લ્ડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલ વિગેરે રોગોમાં ઉપયોગી છે. આ પાકનું વાવેતર શિયાળામાં મુખ્યત્વે ગુજરાત,… Read More »ઇસબગુલ ની ખેતી
આધુનિક ખેતીમાં વધુ પાક ઉત્પાદન મેળવવા માટે પાક સંરક્ષણ એક અગત્યનું અને અનિવાર્ય અંગ બની ગયું છે તેમ કહીએ તો પણ કાંઈ ખોટું નથી. પાક… Read More »જીવાત નિયંત્રણ વ્યવસ્થામાં પિંજરપાકનું (trap crop) મહત્વ
ખેતી પાકોમાં નુકસાન કરતા કીટકો અને બીજા પ્રાણીઓના નિયંત્રણ માટે જુદા જુદા રસાયણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આવા કીટકો (જીવાતો) અને પ્રાણીઓની ખાસ પ્રકારે નુકસાન… Read More »ખેતીમાં નુકસાન કરતી જીવાતના નિયંત્રણ માટે વિષ પ્રલોભિકાનો (poison bait) ઉપયોગ
ખેડુતમિત્રો, અમૃત માટીને કાયમી ઉપજાઉ એટલે કે જીવંત રાખી શકાય છે, એટલે આ માટીને અમૃત માટી કહેવાય છે. છોડના વિકાસ માટે જરૂરી દરેક રાસાયણીક, ભૌતિક… Read More »અમૃત માટી બનાવવાની રીત અને તેની દેખભાળ
ખેડુતમિત્રો, સેપ્ટેમ્બર મહિનામાં ભલામણ કરેલ ખેતીના (recommended agriculture work for september) કાર્ય નિચે મુજબ છે. તુવેરના પાકમાં કુલ અવસ્થા બાદ આંતરખેડ કરવી નહિ. ડાંગરની ફેરરોપણી… Read More »સેપ્ટેમ્બર મહિનામાં ભલામણ કરેલ ખેતીના કાર્ય (recommended agriculture work for september)
ખેડુતમિત્રો, ચોમાસામાં વરસાદને લીધે મચ્છર, માખી, બેક્ટેરીયા, વાઇરસ વિગેરેનો ઉપદ્રવ ખુબ વધી જાય છે જેને કારણે પશુઓમાં રોગોનું પ્રમાણ વધી જાય છે. આ રોગોને લિધે… Read More »ચોમાસામાં થતા પશુના રોગો અને તેમનો ઉપચાર
પૂર્તિ ખાતર (supplementary fertigation) એટલે પાક વાવ્યા બાદ પાકની વૃધ્ધિ દરમ્યાન આપવામાં આવતું ખાતર. જે આપવા માટે પાકનો જીવનકાળ, જમીનનો પ્રકાર, ખાતરનો પ્રકાર અને જમીનમાં… Read More »ખરીફ પાકોમાં પૂર્તિ ખાતર (supplementary fertigation in Kharif crops)
ખેડુતમિત્રો, આ વરસે ચોમાસુ ઘણુ ખેચાયુ છે જેથી કરીને ચોમાસાનો પાક નિષ્ફળ ગયો હોયતો નવેસરથી પાક વાવવાનું આયોજન કરવું જોઇએ. નવો પાક એવો હોવો જોઇએ… Read More »ટુકા ગાળાનો ચોમાસૂ પાક – બેબી કોર્ન (Baby corn)
ચોમાસુ પાકોમાં જુદા જુદા પ્રકારના સુકારા અને મૂળખાઇ રોગ જમીન જન્ય રોગકારક જીવાણુ દ્વારા ફેલાતા હોય છે. આ રોગ દ્વારા ઘણુ જ નુકશાન થતું હોય… Read More »ચોમાસુ પાકોમાં સુકારા અને મૂળખાઇ રોગનું નિયંત્રણ
ખેડુતમિત્રો, ઓગસ્ટ મહિનામાં ભલામણ કરેલા ક્રુષિ કાર્ય (recommended agriculture work for august month) નિચે મુજબ છે. દિવેલા ભલામણ કરેલ જાતો : જીએયુસીએચ-૧, જીસીએમ-ર, ૪, પ,… Read More »ઓગસ્ટ મહિનાના ક્રુષિ કાર્ય (recommended agriculture work for August month)
ખેડુતમિત્રો, સામાન્ય રીતે માનવામાં આવે છે કે ચોખા જલજ વનસ્પતિ છે અને સ્થગિત પાણીમાં ઉગે છે. ચોખા જલજ વનસ્પતિ નથી. તે પાણીમાં ટકે છે, પરંતુ… Read More »શ્રી પધ્ધતિથી ડાંગરનું વધુ ઉત્પાદન
ખેડુતમિત્રો, તમે ચોમાસામાં જલ્દી વાવનાના પાક જેવા કે તલ, મગફળી, મકાઈ, બાજરી, જુવાર વગેરેની વાવણી કરી લીધી હશે અને આ પાક અત્યારે 3 થી 4… Read More »ચોમાસાના વાવણી પછીના ખેત કાર્ય
ગુજરાતમાં આશરે ૨૬ લાખ હેક્ટર વિસ્તારમાં કપાસ નું વાવેતર થાય છે. કપાસ ની ખેતીમાં વાવણી થી માડીને કાપણી સુધી વિવિધ અવરોધક પરિબળો ભાગ ભજવતા હોય… Read More »કપાસમાં ગુલાબી ઇયળનું સંકલિત નિયંત્રણ (pink bollworm control)
સોઈલ હેલ્થ કાર્ડ (Soil health card) જમીનનો પ્રકાર, જમીનમાં પોષક તત્વોની લભયતા, જમીનની ફળદ્રુપતા, જમીનમાં ખારાશ અને ભામિકતા વગેરે માહિતી મળે છે . છેલ્લા કેટલાક… Read More »સોઇલ હેલ્થ કાર્ડનું મહત્વ (Importance of soil health card)
ખેડુતમિત્રો, ગયા લેખમાં ચોમાસુ મગફળીના પાક વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. મગફળીના પાક્માં જમીન જ્ન્ય રોગોનું નિયંત્રણ (soil born disease control in groundnut) કઇ રીતે… Read More »મગફળીના પાક્માં જમીન જ્ન્ય રોગોનું નિયંત્રણ (soil born disease control in groundnut)
ખેડુતમિત્રો, ચોમાસુ મગફળીનો પાક ગુજરાતના ખેડુતો માટે ખુબ અગત્યનો. મગફળીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (groundnut crop) કરી સારુ ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. જમીનની પસંદગી દરેક પ્રકારની ફળદ્રુપ… Read More »મગફળીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Groundnut crop)
ખેડુતમિત્રો ચોમાસાની શરુઆત થઇ ચુકી છે અને જુલાઇ મહિના માટે ભલામણ કરેલા ખેતીના કાર્ય (recommended agriculture work for July) નિચે મુજબ છે. વિવિધ બાગતી પાકોની… Read More »જુલાઇ મહિનામાં ભલામણ કરેલા ખેતીના કાર્ય (recommended agriculture work for July)
રાસાયણિક ખાતરો, કીટકનાશકો, રોગનાશકો તથા જંતુનાશક દવાઓના અતિશય અને આડેધડ ઉપયોગ કરવાથી પર્યાવરણ અને મનુષ્યજીવન ઉપર અવળી અસર પડી છે. હરિયાળી ક્રાંતિને કારણે રાસાયણિક ખાતરો… Read More »જૈવિક નિયંત્રણ (bio-control): ટ્રાઇકોડર્મા ફુગ દ્વારા અન્ય રોગકારક ફુગનું નિયંત્રણ
ગુવારની ખેતી (cluster bean farming) ૯૦ થી ૯૫ ટકા ચોમાસાની ઋતુમાં વરસાદ આધારિત જ થાય છે. ગુવારની પાકની ઉત્પાદનશક્તિ વધારવા માટે કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોએ વિકસાવેલ બિનખર્ચાળ… Read More »ચોમાસુ ગુવારની સુધારેલી ખેતી પધ્ધતિ (cluster bean farming)
રીંગણ એ શાકભાજીનો બારેમાસ ઉપલબ્ધતા ઘરાવતો અગત્યનો પાક છે. રીંગણમાંથી પોષણ માટે જરૂરી એવા બધા પોષકતત્વો મળી રહે છે. મનુષ્યની દરરોજની શાકભાજીની જરૂરિયાતોમાં રીંગણનો ફાળો… Read More »રીંગણની ખેતી (Brinjal Farming)
કૃષિ અને સંલગન અભ્યાસક્રમમાં પ્રવેશ પ્રક્રિયા માટે માર્ગદર્શન અંગે નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા ધોરણ-૧ર વિજ્ઞાન પ્રવાહ પછીના સ્નાતક કક્ષાના વિવિધ અભ્યાસક્રમો કાર્યરત છે. આ અભ્યાસક્રમો… Read More »કૃષિ અને સંલગન અભ્યાસક્રમમાં પ્રવેશ પ્રક્રિયા માટે માર્ગદર્શન
ખેડુતમિત્રો, જુન મહિનામાં ખેતી અને પશુપાલનને લગતા ભલામણ કરેલા કાર્યો (recommended agriculture work for June) નિચે મુજબ છે. શેઢાપાળાનું ઘાસ સાફ કરવું. ઇચ્છીત જાતનું ડાંગર… Read More »જુન મહિનાના ભલામણ કરેલા કાર્યો (recommended agriculture work for June)
ભારત દેશની કુલ વસ્તીના અંદાજે પ૬ ટકા વસ્તીની રોજીરોટી કૃષિ કે કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગો થકી ચાલતી હોઈ કૃષિ એ આપણાં દેશની કરોડરજજૂ સમાન ગણાય છે.… Read More »પ્રધાનમંત્રી પાક વીમા યોજના (Prime-minister’s crop insurance scheme)
ખેડુતમિત્રો, ચોમાસાની શરુઆત થતા વરસાદ પડતા જ કુમળું ઘાસ ઉગી નીકળે છે. ચોમાસામાં લીલો ચારો વધુ પ્રમાણમાં મળતો હોય પશુઓને વર્ષ દરમ્યાન લીલો ચારો પુરતા… Read More »પશુ આહારમાં લીલા ઘાસ ચારાનું મહત્વ
ખેડુતમિત્રો, ચોમાસું આવવામાં જ છે. આવા સમયે, વરસાદના પાણીનું સંચય (rain water conservation) કઇ રીતે કરવું જેથી ચોમાસા પછી પાક સારો મળી શકે એ જાણવું… Read More »વરસાદના પાણીનું સંચય (rain water conservation) કઇ રીતે કરવુ?
ગુજરાત રાજ્યની કુલ ૧૦૧ લાખ હેક્ટર ખેતીલાયક જમીન પૈકી ૨૨% વિસ્તારમાં જ પિયત થાય છે જયારે બાકીના ૭૮% વિસ્તારને ખેત ઉત્પાદન માટે ફક્ત વરસાદના (આકાશીયા… Read More »સુકી ખેતી (Dry farming)
આપણો દેશ એક કૃષિ પ્રધાન દેશ છે. આપણા દેશમાં ચોમાસુની ઋતુમાં મોટાભાગની ખેતી કરવામાં આવે છે કારણ કે આપણી મોટાભાગની ખેતી વરસાદ પર આધારિત છે… Read More »ચોમાસુ ખેતીમાં આગોતરુ આયોજન (kharif crop advance planning)
“ખેડ એ ખાતર બરાબર છે” અને “ખેડ, ખાતર અને પાણી, અન્નને લાવે તાણી” આવી પુરાણી કહેવતો મુજબ જમીન વ્યવસ્થાની સફળ ચાવી ઉનાળુ ખેડ કહી શકાય.… Read More »ઉનાળુ ખેડનું મહત્વ (Importance of summer ploughing)
ખેડુતમિત્રો, મે મહિના માટે ભલામણ કરેલા ક્રુષિ કાર્ય નિચે આપ્યા મુજબ છે. ઉનાળુ બાજરીના પાકમાં થુલી અવસ્થાએ પિયત અવશ્ય આપવું. ઉનાળુ મગના પાકમાં ફુલ આવતા… Read More »મે મહિનાના ભલામણ કરેલા ક્રુષિ કાર્ય (recommended agriculture work for may)
ખેડુતમિત્રો, આ લેખ બીટી કપાસની (BT Cotton Cultivation) ખેતી વિશે લેખમાળાનો ત્રીજો ભાગ છે. તમે ભાગ-૧ અને ભાગ-૨ સફળ કિસાનની વેબસાઇટ પર જોઇ શકો છો.… Read More »બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૩ (BT Cotton Cultivation Part 3)
ખેડુતમિત્રો, આ લેખ બીટી કપાસની ખેતી (BT Cotton Cultivation) વિશે લેખમાળાનો બીજો ભાગ છે. તમે પહેલો ભાગ અહિં જોઇ શકો છો. કપાસની પારવણી કપાસનો યોગ્ય… Read More »બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૨ (BT cotton cultivation – part 2)
મુખ્ય રોકડીયા પાકોમા કપાસ આગવુ સ્થાન ધરાવે છે અને દેશના અર્થકરણમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. વિશ્વના જે દેશોમાં કપાસનો પાક લેવામાં આવે છે, તેમાં વાવેતરની… Read More »બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૧ (BT Cotton cultivation)
ગુજરાત રાજયના લગભગ મોટાભાગના વિસ્તારોમાં જૂનના અંત ભાગે અથવા જુલાઇના પ્રથમ સપ્તાહમાં વરસાદ ચાલુ થાય છે. પશુપાલન માટે આ સમય ઘણો જ કટોકટીનો છે. નવુ… Read More »પશુઆહાર – પરાળનુ પોષણ મુલ્ય કઇ રીતે વધારવું
કપાસની બોલગાર્ડ ટેકનોલોજીના લીધે છેલ્લા ઘણા વર્ષથી આપણે આ ટેકનોલોજીના મીઠા ફળો ચાખી રહ્યા છીએ. આ ટેકનોલોજી ૨૦૦૨ થી આપણને મળી છે. બોલગાર્ડ આવતા આપણા ખંભેથી… Read More »બીટી કપાસમાં રેફયુઝનું મહત્વ (Refuge in BT cotton)
ઉનાળુ બાજરી ઉનાળુ બાજરીમાં દૂધીયા દાણા ખાતી લીલી ઇયળના ઉપદ્રવની શરૂઆતમાં લીમડાની લીંબોળીની મીંજનો ભૂકો પ૦૦ ગ્રામ (અર્ક) અથવા બેસીલસ થુરીન ઝીન્સીસ નામના જીવાણુનો પાવડર… Read More »એપ્રિલ મહિના માટે ભલામણ કરેલ ક્રુષિ કાર્ય
જમીનને સમતલ કરી, પહોળા માથાવાળા નીક-પાળા બનાવી પાળાના ઢાળ પર પાકનું વાવેતર કરવું જોઈએ જેથી પાણી બીજના સીધા સંપર્કમાં ન આવે તેમજ મુળ વિસ્તારમાં ક્ષારોની… Read More »ક્ષારવાળા પાણીનો ખેતીમાં ઉપયોગ કરતી વખતે માટે શું ધ્યાન રાખવું?
બીજની અંદર કે તેની સપાટી પર રહેલ રોગકારકોનાં નાશ માટે બીજને આપવામાં આવતી ફૂગનાશક કે જીવાણુંનાશક દવાની માવજતને બીજ માવજત કહેવામાં આવે છે. આ માવજત… Read More »બીજ માવજત શા માટે જરૂરી છે?
આજની આ એકવીસમી સદીનો માનવી કુદરતી કે બીજા સંકટોથી બચવા તે વિજ્ઞાનનો સહારો લે છે અને તેના કારણે જ આજે સમગ્ર વિશ્વમાં ઘણી શોધ થઇ… Read More »મલ્ચિંગ (mulching) – ઓછા પાણીએ વધુ ખેતી
ગુજરાત સરકારનો કૃષિ અને સહકાર વિભાગ ખેતીના યાંત્રિકી કરણ માટે ખેડુતોને વિવિધ પ્રકારની સહાય (farm mechanisation subsidy) આપે છે. આ ઉપરાંત કૃષિ અને સંલગ્ન બાબતો… Read More »ખેતીમાં યાંત્રિકીકરણ માટેની સહાય યોજનાઓ (farm mechanisation subsidy)
ડુંગળી એ ગુજરાતના ખેડુતો માટે એક મહત્વનો પાક છે. ડુંગળીના પાકમાં વિવિધ રોગો અને જીવાતના નિયંત્રણ માટે (pest control in onion) ખેડુતમિત્રોએ નિચે જણાવેલા પગલા લેવા… Read More »ડુંગળીના પાકમાં રોગ અને જીવાત નિયંત્રણ (pest control in Onion)
શિયાળો પૂર્ણ થઇ રહ્યો છે ત્યારે વનવગડામાં આંબા પર કેરી આવી છે. ક્યારેક બદલાતા વાતાવરણને કારણે આંબાવાડીયું રોગના ભરડામાં સપડાઇ જાય છે. જેના કારણે આંબાવાડીયામાં અનેક… Read More »આંબામાં રોગ-જીવાતનું સંકલિત નિયંત્રણ (insect control in Mango crop)
મગફળી ગુજરાત રાજ્યમાં એક મહત્વનો પાક છે. મગફળીના પાકમાં થતા વિવિધ રોગો (\(disease control in groundnut) અને તેમનું નિદાન નિચે આપ્યા પ્રમાણે છે. જમીનજન્ય રોગો… Read More »મગફળીના રોગો અને તેનું નિયંત્રણ (disease control in groundnut)
છેલ્લા બે દાયકા દરમિયાન રાસાયણિક ખાતરનો વપરાશ કૂદકે ને ભૂસકે વધતો જાય છે. પરિણામે જમીનની ઉત્પાદકતા ઘટતી જાય છે. જમીનનું ભાૈતિક બંધારણ ખરાબ થતું જાય… Read More »કપાસની સાંઠીમાંથી સેન્દ્રીય ખાતર બનાવવાની રીત (Organic fertilizer from crop remains)
ખેડુતમિત્રો, આજના જમાનામાં સજીવ ખેતીનું બહુ પ્રચલન છે. સજીવ ખેતી એટલે ખેતીની એવી પદ્ધતિ જેમાં યુરીયા કે બીજા કોઈ પણ પ્રકારના રસાયણિક ખતરો તેમજ રસાયણિક… Read More »પંચગવ્ય – અનોખું બહુ ઉપયોગી કુદરતી ખાતર
ખેડુતમિત્રો માર્ચનો મહિનાથી ઉનાળાની શરૂઆત થઈ ચુકી છે. આ મહિનામાં કરવા લાયક ખેતીના કાર્ય (agriculture work for March) નીચે જણાવ્યા મુજબ છે. જુવાર શિયાળુ જુવાર… Read More »માર્ચ મહિના માટે ભલામણ કરેલા ક્રુષિ કાર્ય (Agriculture work for March)
સામાન્ય રીતે ભેંસો ઠંડી ઋતુમાં અને ગાયો બારે માસ ઋતુકાળમાં આવતી હોય છે. ગરમીના તણાવથી પશુ ગરમીમાં કે ઋતુકાળમાં આવતું નથી. ગર્ભધારણ કરેલ પશુના ગર્ભનો… Read More »ઉનાળામાં પશુઓની માવજત (Animal care in summer)
મરચીની જીવાતો થ્રિપ્સ થ્રીપ્સ એક જાતની જીવાત છે જે છોડના પાન અને ફૂલમાંથી રસ ચૂસે છે જેથી કરીને પાકને નુકસાન થાય છે. ફેરરોપણી વખતે… Read More »મરચીના પાકમાં રોગ અને જીવાતનું નિયંત્રણ (Chili crop protection)
ગુવાર કઠોળ વર્ગનો અગત્યનો પાક છે. જેની કુમળી શિંગોનો ઉપયોગ શાકભાજી તરીકે થાય છે. તેમજ સૂકા બીજનો ઉપયોગ પશુના ખાણદાણ માટે થાય છે. કઠોળ વર્ગનો… Read More »ગુવારની ખેતી (Guar cultivation)
શાકભાજીમાં સરગવાની શીંગ વિશિષ્ટ સ્થાન ઘરાવે છે. સરગવો અને બહુવર્ષાયુ અસંખ્ય નાના નાના પાન ઘરાવતું, આઠથી દશ મીટર ઊંચું, શાખાવાળું, સદાપણી ઝાડ છે. જે મોરોંગેસી… Read More »સરગવાની ખેતી (Drumstick cultivation): ખેડુતમિત્રો માટે પુરક આવક મેળવવા માટેની અનેરી તક
બાજરી એ ડાંગર, ઘઉં અને જુવાર પછીનો અગત્યનો ધાન્યપાક છે. દેશના સૂકા અને અર્ધસૂકા વિસ્તારમાં ખાસ કરીને રાજસ્થાન, ગુજરાત, હરીયાણા, પંજાબ, ઉત્તરપ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્ર… Read More »બાજરીની ઉનાળુ ખેતી (summer pearl millet cultivation)
આ લેખના પહેલા ભાગમાં ખેડુતમિત્રોને ડાંગરનો પાક કઇ રીતે કરવો તે વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. આ ભાગમાં ડાંગરના પાક સરંક્ષણ (Rice crop protection) વિશે… Read More »ડાંગરની ખેતી- ભાગ ૨(પાક સરંક્ષણ)
ગુજરાત રાજયમાં ચોખાનો પાક (rice cultivation) ચોમાસુ અને ઉનાળુ એમ બંને ઋતુમાં આવે છે. ઉનાળુ ડાંગરની ખેતી ખાસ કરીને જે વિસ્તારમાં ગરમીનું પ્રમાણ ઓછું હોય,… Read More »ડાંગરની ખેતી (rice cultivation) ભાગ – ૧
મરચાએ એક અગત્યના શાકભાજીનો પાક છે. તાજા લીલા મરચા શાકભાજી તરીકે તથા લાલ સુકા મરચા રસોઈને સ્વાદષ્ટિ બનાવવા તેમજ બજારમાં ઉપલબ્ધ તૈયાર વાનગીઓ (ફાસ્ટફૂડ), અથાણા… Read More »મરચાની આધુનિક ખેતી (Chilli cultivation)
ખેડુતમીત્રો, ખેતીમાં સફળ થવા માટે આગોતરી તૈયારી કરવી ખુબ જરૂરી છે. ફેબ્રુઆરી મહિના માટે ભલામણ કરેલા ક્રુષિ કાર્ય નીચે આપ્યા મુજબ છે. ઉનાળુ મગફળીના વાવેતર… Read More »ફેબ્રુઆરી માસનાં ભલામણ કરેલા ક્રુષિ કાર્ય (Recommended agriculture work for February month)
ટામેટા (Tomato) ગુજરાતના ખેડુતો માટે શાકભાજીમાં એક મહત્વનો પાક છે જે સામાન્ય રીતે ચોમાસુ, શિયાળા અને ઉનાળા એમ ત્રણે રૂતુમાં ઉગડવામાં આવે છે. ટામેટાના પાક્ને… Read More »ટામેટાની ખેતી (Tomato cultivation)
ખેડૂત મિત્રો છોડને તેના પોષણ અને વ્રુધ્ધિ માટે ૧૭ આવશ્યક પોષક તત્વોની જરૂરીયાત રહે છે જે પૈકીના આયર્ન (લોહ), મેંગેનીઝ, ઝીંક(જસત), કોપર(ત્રાંબુ), બોરોન અને મોલિબ્ડેનમ… Read More »પાકમાં સુક્ષ્મ તત્વોની (micronutrient) ઉણપ કઇ રીતે દુર કરવી?
ભીંડા (Ladyfinger) એ શાકભાજીનો ખરીફ તેમજ ઉનાળુ ૠતુમાં થતો અગત્યનો પાક છે. ભીંડાની લીલી કુમળી શીંગોનો ઉપયોગ શાકભાજી તરીકે કરવામાં આવે છે. ભીંડામાંથી વિટામીન એ,… Read More »વૈજ્ઞાનિક પધ્ધતિથી ભીંડાની (Ladyfinger) ખેતી
છેલ્લા બે વરસમાં દેશના મકાઇના વાવેતર થતા દસ રાજ્ય઼ઓમાં ઓછા વરસાદને કારણે દુકાળ જેવી પરિસ્થીતી સરજાઇ છે. જેથી કરીને 2015-2016 માં મકાઇના પાકના ઉત્પાદનમાં 40%… Read More »સરકાર દ્વારા મકાઇની કર વગર આયાતને મંજુરી
સજીવ ખેતી (Organic Farming) એટલે શું સજીવ ખેતી (Organic Farming) એટલે ખેતીની એવી પદ્ધતિ જેમાં યુરીયા કે બીજા કોઈ પણ પ્રકારના રસાયણિક ખતરો તેમજ રસાયણિક… Read More »સજીવ ખેતી (Organic Farming) કેવી રીતે કરવી?
ગુજરાત રાજ્યની કુલ ખેતિની જમીનનાં 79% ટકા વિસ્તારની સિંચાઇ ભુગર્ભજળથી (કવા, બોર વગેરે) થાય છે. સમયની સાથે ભુગર્ભજળ ભંડારો ઓછા થવાથી પાણીના જળ નીચા જાય… Read More »પિયતની આધુનિક પધ્ધતિ એટલે ટપક સિંચાઇ પધ્ધતિ (Drip Irrigation)
આ બુધવારે સરકાર દ્વારા નવી પ્રધાનમંત્રી પાક વિમા યોજનાની (Prime-minister crop insurance scheme) જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આ યોજનાનો ધ્યેય ખેડુતો દ્વારા આપવું પડતું વિમા… Read More »નવી પાક વિમા યોજના (Prime-minister crop insurance scheme)
ઘાસચારા માટે જુવાર (sorghum) એક મહત્વનો પાક છે જે ચોમાસા અને ઉનાળામાં વાવણી કરી શકાય છે. હાલમાં જ્યારે પશુપાલન એક સ્વતંત્ર વ્યવસાય તરીકે પ્રસ્થાપિત થયેલ… Read More »ઘાસચારા માટે જુવારની (sorghum) ખેતી
મગનું (Moong) વાવેતર ઉત્તર ગુજરાત, ક્ચ્છ અને સૌરાસ્ટ્રમાં કરવામાં આવે છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં કાળા મગનું વાવેતર થાય છે. મગ એકલા અથવા આંતરપાક તરીકે ખુબ અનુકુળ… Read More »ઉનાળુ મગની (Moong) ખેતી
કપાસના પાક્માં એકાંતરે પાટલે જરૂરિયાત મુજબનું પિયત આપવું. ઉનાળું મગ્ફળી, બાજરી તથા મગ માટે ઇચ્છિત જાતો માટેના સર્ટિફાઇડ બીજ સરકાર માન્ય઼ અધિક્રુત વિક્રેતા પાસેથિ ખરીદ… Read More »જાન્યુઆરી માસના ક્રૂષિ કાર્ય
નવી દિલ્હીઃ દેશમાં છેલ્લાં બે વરસથી અપૂરતા વરસાદના કારણે કૃષિ ક્ષેત્ર ગંભીર મુશ્કેલીમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. આ બાબતને ધ્યાનમાં રાખીને ટૂંક સમયમાં નેશનલ ક્રોપ… Read More »સરકાર ટૂંક સમયમાં પાક વીમા સ્કીમ રજૂ કરશે
ગાંધીનગર : રાજ્ય સરકાર દ્વારા રવિ કૃષિ મહોત્સવનો આરંભ તા. 31 ડિસે. 2015 થી 4 જાન્યુ. 2016 સુધી યોજાશે. સ્થાનિક સ્વરાજ્યની ચૂંટણીનાં પરિણામો પછી રાજ્ય… Read More »કૃષિ મહોત્સવમાં 2 કરોડ ખેડૂતોને 7-12ની નકલ વિનામૂલ્યે અપાશે
ઉનાળામાં તલની કઈ જાત વાવવા માટે પસંદ કરવી? ગુજરાત તલ-2 અને ગુજરાત તલ-3 નું વાવેતર કરી શકાય. ગુજરાત તલ-2 ઉનાળા માટે વધારે અનુકુળ છે. ઉનાળું… Read More »તલ
ઘંઉના પાક્માં રાસાય઼ણીક નીંદણ નીયંત્રણ માટે પેન્ડીમિથાય઼લીન સેન્દ્રીય તત્વ 600 લીટર પાણીમાં ઓગાળીને વાવણી બાદ ઘંઉ ઉગે એ પહેલા છાંટવી. ઉભા પાકમાં નિંદણ નીયંત્રણ કરવાનું… Read More »ઘંઉના પાક્માં નિંદણ નીયંત્રણ કેમ કરવું
(1) બિજ માવજત દ્વારા ઘઉંના બીજ્ને વાવેતરના આગલા દિવસે એન્ડોસલ્ફાન 35 ઇસી 700 મિલી દવા 5 લીટર પાણીમાં દ્રાવણ બનાવી 100 કિલોગ્રામ બીજ્ને માવજત આપવી.… Read More »ઘઉંના પાકમા ઉધઇનું નિયંત્રણ કઇ રીતે કરવું