રોકડિયા પાક

ઉનાળુ મગફળીની (summer groundnut) ખેતી

મગફળી (groundnut) એ તેલીબિયાં પાકોનો રાજા ગણાય છે. હાલમાં ૧૦૦ થી વધુ દેશોમાં મગફળીનું વાવેતર થાય છે. દુનિયામાં મગફળી ઉગાડતા દેશોમાંથી સૌથી વધારે ૬૫ થી… Read More »ઉનાળુ મગફળીની (summer groundnut) ખેતી

રાઈમાં જીવાત અને રોગનું નિયંત્રણ (Insect and Disease Control in Mustard)

ખેડૂતમિત્રો રાઈના (mustard) પાકમાં રોગ અને જીવાતનું અસરકારક નિયંત્રણ કરવું જરૂરી છે. રાઈના(mustard) પાકમાં થતા વિવિધ રોગ અને જીવાતનું નિયંત્રણ કેવી રીતે કરવું એ જાણો.… Read More »રાઈમાં જીવાત અને રોગનું નિયંત્રણ (Insect and Disease Control in Mustard)

cumin

જીરામાં જીવાત અને રોગનું નિયંત્રણ (Insect and Disease Control in Cumin)

ખેડૂતમિત્રો જીરાના (cumin) પાકમાં રોગ અને જીવાતનું અસરકારક નિયંત્રણ કરવું જરૂરી છે. જીરાના(cumin)પાકમાં થતા વિવિધ રોગ અને જીવાતનું નિયંત્રણ કેવી રીતે કરવું એ જાણો. મોલો… Read More »જીરામાં જીવાત અને રોગનું નિયંત્રણ (Insect and Disease Control in Cumin)

કપાસની ગુલાબી ઈયળના (pink worm) જીવનચક્રનું નિયંત્રણ

મુખ્ય રોકડીયા પાકોમાં આગવું સ્થાન ધરાવતા કપાસના પાકને ખેડૂતો ‘સફેદ સોનું’ પણ કહે છે. કપાસની ખેતીમાં બદલાતા જતા પરિબળો જેવા કે, નવી જાતોની આડેધડ વાવણી,… Read More »કપાસની ગુલાબી ઈયળના (pink worm) જીવનચક્રનું નિયંત્રણ

શેરડીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (sugarcane cultivation)

શેરડી (sugarcane) એક મહત્ત્વનો લાંબા સમયનો રોકડિયો પાક છે. કૃષિવિશ્વનો અથવા કૃષિ આધારિત ઉધોગોમાં ખાંડ ઉદ્યોગ બીજા ક્રમનો અગત્યનો ઉધોગ છે. સંશોધન દ્વારા સુધારેલ જાતો… Read More »શેરડીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (sugarcane cultivation)

કપાસમાં આંતર પાક પધ્ધતિ (mix farming) દ્વારા વધુ કમાણી

આંતર પાક પધ્ધતિ (mix farming) એટલે શું? એકજ ખેતરમાં એકજ સમયે, એક થી વધારે પાકોને જુદી જુદી હારમાં જરૂરીયાત મુજબના અંતરે વ્યવસ્થિત આયોજન કરી પાકોનું… Read More »કપાસમાં આંતર પાક પધ્ધતિ (mix farming) દ્વારા વધુ કમાણી

ખેતી પાકોમાં ઉધઈનુ નુક્સાન અને તેનુ સંકલીત નિયંત્રણ (termite control)

ઉધઈ એક અગત્યની બહુભોજીય રાષ્ટ્રીય જીવાત છે. ઉષ્ણકટિબંધના પરદેશોમાં જમીનમાં રાફડો બનાવી રહેતી ઉધઈ શેરડી, મગફળી, કપાસ, ઘઉં, મકાઈ, ભીંડા, રીંગણ, મરચી, ફળઝાડ અને સુશોભનના… Read More »ખેતી પાકોમાં ઉધઈનુ નુક્સાન અને તેનુ સંકલીત નિયંત્રણ (termite control)

અડદની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Black Gram Cultivation)

અડદ એ એક કઠોળ છે. આનું શાસ્ત્રીય નામ વીગ્ના મુંગો છે. આને અંગ્રેજીમાં બ્લેક ગ્રામ અથવા બ્લેક લેન્ટીલ નામે ઓળખાય છે. આ કઠોળ દક્ષિણી એશિયામામ્… Read More »અડદની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Black Gram Cultivation)

irrigation

શિયાળુ પાકોમાં પિયત કયારે આપવું?

પાકના તંદુરસ્ત વિકાસ માટે તેમજ જમીનની જાળવણી માટે પાકને જરૂરિયાત મુજબનું પિયત આધુનિક પિયત પદ્ધતિ જેવીકે ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ, ફુવારા પિયત પદ્ધતિથી આપવું જોઈએ જેથી… Read More »શિયાળુ પાકોમાં પિયત કયારે આપવું?

શિયાળુ પાકોમાં નિંદણ નિયંત્રણ (weed control)

શિયાળુ પાકો જેવા કે ઘઉં, ચણા, રાઇ, જીરૂ, લસણ, ડુંગળી, ઇસબગુલ, ચિકોરી અને બટાટાના પાકમાં નિંદણ નિયંત્રણ (weed control) માટે કેવા પ્રકારની પદ્ધતિ ઉતમ તેમજ… Read More »શિયાળુ પાકોમાં નિંદણ નિયંત્રણ (weed control)

શિયાળુ પાકોમાં પોષણ વ્યવસ્થા (nutrition management)

હાલની આધુનિક ખેતી પદ્ધતિમાં ટૂંકાગાળામાં વધુ ઉત્પાદન આપતી પાકોની જાતો તેમજ ઘનિષ્ઠ ખેતી પદ્ધતિ દ્વારા એકમ વિસ્તારમાં વર્ષમાં એક કરતાં વધારે વખત પાકોનું વાવેતર કરવામાં… Read More »શિયાળુ પાકોમાં પોષણ વ્યવસ્થા (nutrition management)

રાઇની (Mustard) વૈજ્ઞાનિક ખેતી

રાઇ (Mustard) એક અગત્યનો શિયાળુ પાક છે. આવો આપણે રાઇની વૈજ્ઞાનિક ખેતી કેવી રીતે કરવી એ જાણીએ. સુધારેલ જાતોની પસંદગી ગુજરાત કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા રાઈની… Read More »રાઇની (Mustard) વૈજ્ઞાનિક ખેતી

શિયાળુ ચણાની (chickpea) વૈજ્ઞાનિક ખેતી

ગુજરાત રાજ્યમાં શિયાળુ કઠોળ વર્ગના પાકોમાં ચણા (chickpea) ખૂબ જ મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. રાજ્યમાં અંદાજે ૧.૫૦ લાખ હેક્ટરમાં ચણાનું વાવેતર કરવામાં આવે છે અને… Read More »શિયાળુ ચણાની (chickpea) વૈજ્ઞાનિક ખેતી

Cotton crop

બીટી કપાસની ઘનિષ્ઠ ખેતી પધ્ધતિ (High Density planting)

છેલ્લા કેટલાક સમયથી કપાસમાં ઘનિષ્ઠ ખેતી પદ્ધતિથી (High density planting) એટલે કે સાંકડા ગાળે વાવેતરની પદ્ધતિ ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. ઘનિષ્ઠ ખેતી પદ્ધતિની અંદર એકમ… Read More »બીટી કપાસની ઘનિષ્ઠ ખેતી પધ્ધતિ (High Density planting)

દિવેલાની (castor) વૈજ્ઞાનિક ખેતી

દિવેલા (castor) એ ગુજરાતનો અગત્યનો બિન ખાદ્ય તેલીબિયાં પાક છે. ઓછા વરસાદ સામે ટકી રહેવાની શકિત, ઓછા ખર્ચે વધુ આર્થિક વળતર, ઓછા રોગ-જીવાતના પ્રશ્નોને કારણે… Read More »દિવેલાની (castor) વૈજ્ઞાનિક ખેતી

બીટી ક્પાસનું (BT Cotton) ઉત્પાદન વધારવા માટે ખાતરનું આયોજન

ગુજરાતમાં કપાસનો પાક ખેડુતો માટે આગવું સ્થાન ધરાવે છે. આજે મોટાભાગના વિસ્તારમાં બીટી (BT Cotton) જાતોનું વાવેતર કરવામાં આવે છે. બીટી જાતોના આગમન પછી કપાસની… Read More »બીટી ક્પાસનું (BT Cotton) ઉત્પાદન વધારવા માટે ખાતરનું આયોજન

હળદરની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Turmeric cultivation)

હળદર એક અગત્યનો મરી મસાલાનો પાક છે. ગુજરાત રાજયમાં મુખ્યત્વે વલસાડ, નવસારી, સુરત, પંચમહાલ, સાબરકાંઠા, આણંદ અને નડિયાદ જીલ્લાઓમાં હળદરની ખેતી થાય છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં… Read More »હળદરની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Turmeric cultivation)

sesame

ઉનાળુ તલની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (summer sesame crop)

તલ એક અગત્યનો તેલીબિયા પાક છે. ભારતમાં મુખ્યત્વે ગુજરાત, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં તલનું વાવેતર થાય છે. આપણા દેશમાં તલ ઉગાડનાર રાજયોમાં ગુજરાત… Read More »ઉનાળુ તલની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (summer sesame crop)

cumin

જીરાના પાકમાં રોગ-જીવાત નિયંત્રણ (Disease & pest control in cumin crop)

ગુજરાત રાજયમાં જીરૂના પાકમાં મુખ્ય ત્રણ રોગો જેવા મળે છે. ૧. કાળીયો અથવા ચરમી ર. ભૂકી છારો ૩. સુકારો આ રોગોને લીધે પાક ઉત્પાદન તેમજ… Read More »જીરાના પાકમાં રોગ-જીવાત નિયંત્રણ (Disease & pest control in cumin crop)

શિયાળુ પાકમાં પાણીનો કાર્યક્ષમ ઉપયોગ (winter crop irrigation)

પાકના તંદુરસ્ત વિકાસ માટે તેમજ જમીનની જાળવણી માટે પાકને જરૂરિયાત મુજબનું પિયત આધુનિક પિયત પદ્ધતિ જેવીકે ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ, ફુવારા પિયત પદ્ધતિથી આપવું જોઈએ જેથી… Read More »શિયાળુ પાકમાં પાણીનો કાર્યક્ષમ ઉપયોગ (winter crop irrigation)

urea

શિયાળુ પાકોમાં પુર્તિ ખાતર (supplementary fertigation in Rabi crops)

પૂર્તિ ખાતર (supplementary fertigation) એટલે પાક વાવ્યા બાદ પાકની વૃદ્ધિ દરમ્યાન આપવામાં આવતું ખાતર. જે આપવા માટે પાકનો જીવનકાળ, જમીનનો પ્રકાર, ખાતરનો પ્રકાર અને જમીનમાં… Read More »શિયાળુ પાકોમાં પુર્તિ ખાતર (supplementary fertigation in Rabi crops)

cumin

જીરાની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (cumin crop)

ખેડુતમિત્રો, જીરું (cumin) એ ઉત્તર ગુજરાતમાં એક અગત્યનો શિયાળુ પાક છે. જીરાના પાકની સમયસર વાવણી કરી સારી કાળજી લેવાથી વધું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. જમીનની… Read More »જીરાની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (cumin crop)

ઇસબગુલ ની ખેતી

ઇસબગુલ એ એક ઓષધીય પાક છે જે કબજ, આંતરડા, પાઇલ્સ, ફિશર, બ્લ્ડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલ વિગેરે રોગોમાં ઉપયોગી છે. આ પાકનું વાવેતર શિયાળામાં મુખ્યત્વે ગુજરાત,… Read More »ઇસબગુલ ની ખેતી

ચોમાસુ પાકોમાં સુકારા અને મૂળખાઇ રોગનું નિયંત્રણ

ચોમાસુ પાકોમાં જુદા જુદા પ્રકારના સુકારા અને મૂળખાઇ રોગ જમીન જન્ય રોગકારક જીવાણુ દ્વારા ફેલાતા હોય છે. આ રોગ દ્વારા ઘણુ જ નુકશાન થતું હોય… Read More »ચોમાસુ પાકોમાં સુકારા અને મૂળખાઇ રોગનું નિયંત્રણ

કપાસમાં ગુલાબી ઇયળનું સંકલિત નિયંત્રણ (pink bollworm control)

ગુજરાતમાં આશરે ૨૬ લાખ હેક્ટર વિસ્તારમાં કપાસ નું વાવેતર થાય છે. કપાસ ની ખેતીમાં વાવણી થી માડીને કાપણી સુધી વિવિધ અવરોધક પરિબળો ભાગ ભજવતા હોય… Read More »કપાસમાં ગુલાબી ઇયળનું સંકલિત નિયંત્રણ (pink bollworm control)

મગફળીના પાક્માં જમીન જ્ન્ય રોગોનું નિયંત્રણ (soil born disease control in groundnut)

ખેડુતમિત્રો, ગયા લેખમાં ચોમાસુ મગફળીના પાક વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. મગફળીના પાક્માં જમીન જ્ન્ય રોગોનું નિયંત્રણ (soil born disease control in groundnut) કઇ રીતે… Read More »મગફળીના પાક્માં જમીન જ્ન્ય રોગોનું નિયંત્રણ (soil born disease control in groundnut)

મગફળીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Groundnut crop)

ખેડુતમિત્રો, ચોમાસુ મગફળીનો પાક ગુજરાતના ખેડુતો માટે ખુબ અગત્યનો. મગફળીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (groundnut crop) કરી સારુ ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. જમીનની પસંદગી દરેક પ્રકારની ફળદ્રુપ… Read More »મગફળીની વૈજ્ઞાનિક ખેતી (Groundnut crop)

બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૩ (BT Cotton Cultivation Part 3)

ખેડુતમિત્રો, આ લેખ બીટી કપાસની (BT Cotton Cultivation) ખેતી વિશે લેખમાળાનો ત્રીજો ભાગ છે. તમે ભાગ-૧ અને ભાગ-૨ સફળ કિસાનની વેબસાઇટ પર જોઇ શકો છો.… Read More »બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૩ (BT Cotton Cultivation Part 3)

બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૨ (BT cotton cultivation – part 2)

ખેડુતમિત્રો, આ લેખ બીટી કપાસની ખેતી (BT Cotton Cultivation) વિશે લેખમાળાનો બીજો ભાગ છે. તમે પહેલો ભાગ અહિં જોઇ શકો છો. કપાસની પારવણી કપાસનો યોગ્ય… Read More »બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૨ (BT cotton cultivation – part 2)

બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૧ (BT Cotton cultivation)

મુખ્ય રોકડીયા પાકોમા કપાસ આગવુ સ્થાન ધરાવે છે અને દેશના અર્થકરણમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. વિશ્વના જે દેશોમાં કપાસનો પાક લેવામાં આવે છે, તેમાં વાવેતરની… Read More »બીટી કપાસની વૈજ્ઞાનિક ખેતી પધ્ધતિ – ભાગ ૧ (BT Cotton cultivation)

બીટી કપાસમાં રેફયુઝનું મહત્વ (Refuge in BT cotton)

કપાસની બોલગાર્ડ ટેકનોલોજીના લીધે છેલ્લા ઘણા વર્ષથી આપણે આ ટેકનોલોજીના મીઠા ફળો ચાખી રહ્યા છીએ. આ ટેકનોલોજી ૨૦૦૨ થી આપણને મળી છે. બોલગાર્ડ આવતા આપણા ખંભેથી… Read More »બીટી કપાસમાં રેફયુઝનું મહત્વ (Refuge in BT cotton)

મગફળીના રોગો અને તેનું નિયંત્રણ (disease control in groundnut)

મગફળી ગુજરાત રાજ્યમાં એક મહત્વનો પાક છે. મગફળીના પાકમાં થતા વિવિધ રોગો (\(disease control in groundnut) અને તેમનું નિદાન નિચે આપ્યા પ્રમાણે છે. જમીનજન્ય રોગો… Read More »મગફળીના રોગો અને તેનું નિયંત્રણ (disease control in groundnut)

કપાસની સાંઠીમાંથી સેન્દ્રીય ખાતર બનાવવાની રીત (Organic fertilizer from crop remains)

છેલ્લા બે દાયકા દરમિયાન રાસાયણિક ખાતરનો વપરાશ કૂદકે ને ભૂસકે વધતો જાય છે. પરિણામે જમીનની ઉત્પાદકતા ઘટતી જાય છે. જમીનનું ભાૈતિક બંધારણ ખરાબ થતું જાય… Read More »કપાસની સાંઠીમાંથી સેન્દ્રીય ખાતર બનાવવાની રીત (Organic fertilizer from crop remains)

ઉનાળુ મગની (Moong) ખેતી

મગનું (Moong) વાવેતર ઉત્તર ગુજરાત, ક્ચ્છ અને સૌરાસ્ટ્રમાં કરવામાં આવે છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં કાળા મગનું વાવેતર થાય છે. મગ એકલા અથવા આંતરપાક તરીકે ખુબ અનુકુળ… Read More »ઉનાળુ મગની (Moong) ખેતી

તલ

ઉનાળામાં તલની કઈ જાત વાવવા માટે પસંદ કરવી? ગુજરાત તલ-2 અને ગુજરાત તલ-3 નું વાવેતર કરી શકાય. ગુજરાત તલ-2 ઉનાળા માટે વધારે અનુકુળ છે. ઉનાળું… Read More »તલ